BIJBEL naam  indeling  taalvormen  hoofdlijn  cultuur  verder lezen
 

NAAM:
Het boek van christenen heeft verschillende namen:

Maar, zó zakelijk is het ook weer niet, want precies het eerste woord van het Nieuwe Testament is:
 
en het is een oude traditie om een boek te noemen naar het eerste woord.
De Heilige Schrift, en dat wil zeggen dat het om een boek gaat dat met God te maken heeft. Sommige gelovigen zien God als de schrijver, maar de meesten beseffen dat de schrijvers mensen waren die op een bijzondere manier namens God schreven.
Het Woord, en die naam legt klemtoon op het spreken en luisteren tussen God en mensen.
Het Evangelie is eigenlijk de naam voor het christelijke deel van de bijbel, maar sommige mensen vinden dat deel zó belangrijk dat zij de hele bijbel zo noemen. Evangelie betekent ‘Goed Nieuws.’

INDELING & INHOUD:

r De bijbel bestaat uit een joods deel [3/4 van de omvang] dat vaak Oude Testament of Eerste Testament wordt genoemd. De joodse naam is echter TeNaCH: Tora [boeken van Mozes], Profeten [bijv. Jesaja, Jona] en Geschriften [bijv. Ruth, Job, Psalmen, Esther]

r De verhalen van de Schepping, van Abraham, Israël en Jozef staan in de Tora en de verhalen van David en Salomo in de Profetenboeken.
r De joodse boeken zijn in het Hebreeuws geschreven. In de Oudheid is daarvan al een vertaling gemaakt in het Grieks. Toen werden de boeken op volgorde gezet alsof de bijbel een geschiedenisboek is. De christenen hebben die Griekse volgorde overgenomen.
r De andere boeken vormen het christelijke deel. Daarin staan vier Evangelieboeken, genoemd naar hun schrijvers: Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes.

[Een afbeelding waarin twee verhalen worden gecombineerd:
de kruisiging van Jezus met het verhaal van de slang uit de Hof van Eeden.
Verklaring? Niet eenvoudig. De slang is de verleider die het kwaad in de wereld brengt. De mens geeft toe aan die verleiding en wordt gestraft,
maar God geeft de belofte dat de kop van de slang
- de oorzaak van het kwaad - vertrapt zal worden.
Dat gebeurt op dit plaatje.]

r De evangelieboeken vertellen over Jezus, zijn daden, gesprekken en verhalen. Veel van die verhalen zijn wereldberoemd: de Barmhartige Samaritaan, de Verloren Zoon of de Pachters in de Wijngaard. Het verhaal dat het meest uitgebreid wordt verteld, is het verhaal van Jezus’ lijden, sterven en opstaan.
r Daarna staan er verhalen in van de reizen van de leerlingen van Jezus die de wereld in trekken van Jeruzalem tot Rome.
r Van hen zijn ook brieven bewaard, die zij stuurden aan nieuwe gelovigen in vooral Klein Azië, het huidige Turkije.
r De bijbel sluit af met een geheimzinnig boek, Openbaringen: boordevol symbolen en gelijkenissen over een boek met zeven sloten, een vrouw en een draak en een stad met gouden poorten.
r De schrijvers van de christelijke bijbelboeken gebruikten het Grieks, de wereldtaal van hun tijd.
r Als je in Nederland een bijbel koopt, is het meestal een complete versie, inclusief de joodse boeken. In andere landen worden ook wel bijbels verkocht waar alleen de christelijke boeken in staan en dan uit de joodse boeken alleen de Psalmen.

TAAL IN ALLE SOORTEN:

In de bijbel kom je allerlei taalvormen tegen:
r Regels en wijsheden voor het leven. Beroemd zijn de Tien Geboden [Exodus 20], maar ook: ‘laat de zon niet ondergaan over uw boosheid.’ [Efese 4 : 26]
r Gedichten en liederen over het leven, de liefde of de schepping:
‘In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed, maar Gods geest zweefde over het water. God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht.’ [Genesis 1: 1 – 3]



‘Al sprak ik de talen van alle mensen en die van de engelen – had ik de liefde niet, ik zou niet meer zijn dan een dreunende gong of een schelle cimbaal.’
[I Korinthe 13 : 1]
r Gebeden:  
’In mijn nood roep ik de HEER aan
en hij antwoordt mij.
Uit het rijk van de dood schreeuw ik om hulp –
u hoort mijn stem!’ [Jona 2: 3]
Heel vaak wordt er – zoals hier - twee keer hetzelfde gezegd. Dat is een soort rijm, niet met woorden, maar met gedachten.
Wij noemen zo'n rijmende gedachte: parallellisme.
r Profetenboodschappen:
’Er is jou, mens, gezegd wat goed is,
je weet wat de HEER van je wil:
niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten
en nederig de weg te gaan van je God.’ [Micha 6 : 8]
r Parabels of gelijkenissen:
’Er was eens iemand die van Jeruzalem naar Jericho reisde en onderweg werd overvallen door rovers…’ [Lucas 10 : 30]
r Speekwoorden:
Hij delft een put en diept hem uit,
maar valt in de kuil die hij zelf heeft gegraven. [Psalm 7 : 16]
Het Nederlandse spreekwoord is er goed in te herkennen.

r Geloofsuitspraken:
‘Naar wie zouden we moeten gaan, Heer?
U spreekt woorden die eeuwig leven geven.’
[Johannes 6 : 68]

HOOFDLIJN IN DE BIJBEL?

Is er een hoofdlijn te vinden in de bijbelse boodschap? Het lijkt mij wel en ik denk aan drie punten:
r God heeft de wereld geschapen. Dat betekent dat de aarde geen spookhuis is, maar een veilige plek en dat mijn leven geen lot uit de loterij is, maar een godsgeschenk.
r Liefde is het sleutelwoord tussen God, de wereld en de mensen. God geeft om zijn mensen en zo geven mensen ook om elkaar.
r Pijn en vreugde in het leven zijn echt.  De bijbel gaat over echte mensen die leven, maar ook lijden en hoe daaruit redding mogelijk is.

Moderne mensen vinden deze drie wijsheden 'best spannend,' want kunnen ze wel alle drie tegelijk waar zijn?
De goede reactie op pijn begint met: rijkdom, armoede, macht en ellende neem je serieus. De bijbel is, voor wat je dan moet doen, geen handleiding, maar wel een duidelijk kompas om de schepping te volmaken.

BIJBEL & CULTUUR:

In Europa en Amerika werkt de bijbel in alle gebieden van de cultuur door.
r In namen van mensen [Jacob, Ruth, Esther] en ook merknamen. [Genesis sinaasappels, Simson bandenplakspullen]
r In de Europese talen zijn veel spreekwoorden en uitdrukkingen [‘een teken aan de wand’, ‘in de put zitten’ of ‘je handen in onschuld wassen’] afkomstig uit de bijbel.
r In de muziek, van Bach [Matteüs Passie] tot Anouk [Jerusalem]
r In de beeldende kunst. In oosterse kerken worden iconen gemaakt volgens vaste regels. In het westerse christendom zijn kunstenaars vrij en gaan zij met een bijbelverhaal op hun eigen manier verder.
Video's kunst: Rembrandt   Christusportretten   Gustave Doré

r In boeken, verhalen en toneelstukken zijn echo’s van bijbelverhalen te horen of er komen bijbelse figuren in voor. [In de film Witness heeft iedereen, ook de badguy, een voornaam uit de bijbel.]
r Op het internet:
www.voorleesbijbel.nl De hele bijbel te horen én te lezen.

www.downloadbijbel.nl De hele bijbel voor op je MP3-speler.

www.bijbelencultuur.nl Kunstwerken met uitleg.

www.bijbelsmuseum.nl Voorwerpen en maquettes rond de bijbel.

www.surfbijbel.nl Kindersite met verhalen.

www.arkventure.nl Een computerspel rond de bijbel.

VERDER LEZEN:
Er zijn duizenden boeken bij de bijbel. Hieronder een paar die ik aanbeveel.


ISBN 90 6173 846 6
160 blz. zakboekje, veel illustraties, hoofdstukken van twee pagina's.
Historische en godsdienstige achtergronden, ontstaan en overlevering,
korte inhoud van de bijbel, doorwerking in kunst, muziek,
literatuur en geschiedenis.

ISBN 90 6126 459 6
112 blz. zakboekje
Begrippenlijst, namenlijst, leesrooster, archeologische feiten, tijdbalken en kaartjes.

ISBN 90 430 0862 1
450 blz. Populaire inleiding met vooral goede informatie in de tekstkaders.
Veel melige humor, daar moet je tegen kunnen.

ISBN 90 461 4014 8
442 blz. Naslagwerk van uitdrukkingen en namen in de Nederlandse taal.
Met voorbeelden uit de literatuur.

ISBN 90 8519 524 1
Dubbel CD met zes korte colleges over de bijbel.
Uitgangspunt: historisch kritisch bijbellezen.

ISBN 90 5826 047 X
272 blz. groot formaat, veel illustraties.
Theologisch en kunsthistorisch proefschrift.
Zeer aan te bevelen; kost enkele maanden studie.